Rozpoczęcie współpracy z psychologiem zawsze wiąże się z pewnymi oczekiwanymi. Niestety zwykle są one wynikiem mitów, przesądów i obiegowych haseł najczęściej powstałych z popkultury oraz popularnonaukowych książek i artykułów. Dla współpracy z pacjentem są one o tyle nie korzystne, że może on się ich obawiać, lub wręcz przeciwnie – windować swoje oczekiwania. Warto więc rozwiązać kilka podstawowych kwestii, które każda osoba potencjalnie zainteresowana usługami psychologa powinna znać.
Psycholog nie zna całej prawdy o Tobie
Przekonanie to rodzi z jednej strony lęk, a z drugiej wysokie oczekiwania wobec psychologa. Ciągle pokutuje przekonanie, że poprzez psychologię można dostrzec w człowieku dokładnie to, kim jest. Jakie wartości, lęki, pragnienia oraz uświadomione i nieuświadomione impulsy, które nimi kierują. Jednak jest zgoła odwrotnie. Psycholog dąży do poznania człowieka poprzez długotrwałe i regularne rozmowy. Liczy się zachowanie pacjenta, oraz to co, i w jaki sposób opowiada. Zarówno o sobie, jak i wszystkim co go otacza. Dopiero poznając pacjenta, psycholog może szukać pewnych ogólnych, opisanych, prawidłowości w ludzkich zachowań. Nie ma w niej metafizyczności, głębokiego wglądu, więcej jest statystyki, metodologii i podstaw biologicznych.
Podobnej mocy poznania i określenia nie mają także testy psychologiczne, szczególnie te dołączane do gazet. Tymczasem sposób zachowania i pewne problemy są typowe dla różnych grup społecznych, wiekowych, różnią się zależnie od płci, miejsca zamieszkania i setek innych uwarunkowań. Choć w skali makro nasze zachowania mogą być podobne, to jako jednostka zawsze jesteśmy ukształtowanie całkowicie unikalnie.
Cudowne metody nie istnieją
Ogólne sformułowania psychologii są tylko narzędziami pracy. Żaden podręcznik nie daje opisu osobowości, a jedynie ogólny jej zarys. Nasza psychika jest wynikiem skrajnie indywidualnych doświadczeń i sposobu ich odbierania. To co dla jednego może być zbawienne, innemu potrafi zaszkodzić. Do tego dochodzi naturalna skłonność do podejmowania irracjonalnych decyzji i pełna sprzeczności i ukrytych emocji natura ludzka. Wobec tego żaden psycholog nie gwarantuje sukcesu, a jedynie wspólną drogę do wyleczenie i poprawy jakości życia.
Kontrastuje to z uginającymi się półkami od książek o samopoznaniu, samowoli, i tym podobnym cudownym poradnikom. Te popularne wydawnictwa są niczym więcej jak opisem indywidualnych (często nieprawdziwych!) metod osiągnięcia celu. Wystarczy spojrzeć na sekcję poświęconą wychowywaniu dzieci. Są tam książki promujące całkowicie odmienne, często sprzeczne ze sobą techniki pedagogiczne. Od tych promujących bezstresowe, po te wykorzystujące kary cielesne. Wszystkie pisane z perspektywy prawdy absolutnej, a często nawet poparte badaniami. Tym po prostu charakteryzują się czasy współczesne.